[rzooff warsztaty] RYTM 1 - WSTĘP - opracował - Maciej Nowak -
rzooff@4me.pl
Generalnie zacząć trzeba od uświadomienia sobie, że jest coś takiego jak
rytm. Jest on podstawą grania w ogóle - zarówno akordowego, riffowego jak i improwizacji.
Słuchając muzyki, możemy się do niej kołysać, tupać czy tańczyć. Bardziej
"naukowo" mamy do czynienia z regularnie pojawiającymi się bodźcami
akustycznymi...
Druga sprawa, jak zagrać to na gitarze? Na "czuja", ucho... czy może lepiej
chwile się zastanowić?
Jeśli zdecydujesz się na ostatnią opcję, zapraszam do lektury :)
zapis
Kilka ogólnych informacji:
Metrum, które będzie nas interesowało, to właśnie 4/4 -
cztery (pierwsza cyfra) ćwierćnuty (druga cyfra) w jednym takcie.
Takt to podstawowy element (fragment), z którego składa
się utwór muzyczny. Kolejne takty oddziela się pionową kreską.
Klucz decyduje o tym, jak odczytuje się wysokości nut.
Generalnie nie jest to specjalnie skomplikowane i myślę, że wyjaśni
się szybko na przykładach :)
* W ćwiczeniach, zamiast zwykłych nut, będę stosował oznaczenie
rytmiczne, które nie uwzględnia wysokości dźwięków. Chodzi tylko o sam rytm, a grać
można cokolwiek nam przyjdzie do głowy (akord, riff itp.). Dlatego,
zamiast kropek (zwykłych nut), na pięciolinii pojawią się ukośne
kreski.
* W tym materiale grane nutki to dźwięk G (wysokość równa zagranej pustej
strunie o tej nazwie), ale w dalszych ćwiczeniach będzie to już bardziej
konkretne granie :)
Żeby nie komplikować sprawy, na razie do zapisu użyję wyłącznie
ósemek.
Jak łatwo możemy się doliczyć, jeśli w takcie mieszczą się 4 ćwierćnuty, to ósemek będzie 8:
* Mała uwaga co do ogonków. Ósemki można zapisać tak jak wyżej
(ogonki łączy się po 2 lub 4 nutki) lub pojedynczo (ogonek "zwisa" swobodnie).
A tak będzie wyglądał taki sam takt wypełniony pauzami
ósemkowymi:
wartości rytmiczne
metronom
Aby wszystko to miało sens, musimy mieć jakiś punkt odniesienia. Można sobie
tupać nogą, czy bujać się do rytmu, ale zdecydowanie najbardziej polecam
ćwiczenie z metronomem. Wszystkie przykłady do posłuchania są grane
właśnie z klikiem metronomu.
Metronom zwykle wybija kolejne ćwierćnuty, które liczymy: 1, 2, 3, 4 (raz, dwa,
trzy, cztery). W niektórych urządzeniach da się ustawić akcent na "raz"
(i tak też będzie w moich przykładach). Każdy kolejny
1 (raz)
oznacza rozpoczęcie kolejnego taktu.
Tak to będzie brzmiało (2 takty):
* Najlepszy jest zwykły metronom, ale jeśli takowego nie macie, to możecie sobie
ściągnąć z sieci jakiś komputerowy - zajrzyjcie do działu "download"
na "stronie głównej".
* W ostateczności możecie sobie sami (możliwie równo!) liczyć na głos: 1,
2, 3, 4...
UWAGA! W przykładach do posłuchania jest
zawsze najpierw nabicie (1, 2, 3,
4), które pozwala nam złapać tempo ćwiczenia. Jest to jeden takt
samego kliku, podczas którego nie gramy. Dopiero od następnego taktu
zaczyna się to, co widać w nutach.
tempo
Tempo podaje się w jednostkach o nazwie "bpm", które oznaczają
ilość uderzeń na minutę (Beats Per Minute).
Uderzenia to generalnie to samo co klik
metronomu - czyli ćwierćnuty.
Więc np. tempo 80 oznacza, że w ciągu minuty będziemy mieli
dokładnie 80 ćwiernut (klików). Jeśli mamy takt 4/4 to znaczy, że w
ciągu jednej minuty wysłuchamy 20 taktów utworu (80 / 4 = 20)
itp.
Oznaczenie tempa może wyglądać np. tak:
= 80
ósemki
Jeśli teraz nałożymy "klik" na takt z ósemkami, otrzymamy:
Pośrednie wartości rytmiczne oznacza się jako "i":
Dokładnie to samo będzie, gdy na pięciolinii mamy pauzy:
Tak też warto liczyć sobie na głos podczas ćwiczeń (przynajmniej na
początku): raz, i, dwa, i, trzy, i,
cztery...
W następnych materiałach, w komentarzach do ćwiczeń będę
stosował taki zapis:
2i - to jest "i", które znajduje się
między 2, a 3
3i - to wartość między 3,
a 4... itd.:
pozdr, Maciek
