[rzooff warsztaty] IMPROWIZACJA 5 - RYTMICZNE TENSION - opracował - Maciej Nowak -
rzooff@4me.pl
Jak było widać w poprzednim odcinku, równie ważną rolę w improwizacji
pełni rytmika. Spróbuję pokazać, że także przy jej pomocy można budować i
rozwiązywać tension.
podstawa
Na początek proponuję zagranie kilku prostych ćwiczeń. Jeśli będą Wam
sprawiać problemy, to dla uproszczenia, na początku można grać je,
uderzając w kółko ten sam dźwięk - np. A. Żeby jednak było trochę
ciekawiej, ćwicząc, proponuję (tak jak w przykładach) zagrać kolejne
dźwięki skali A-moll.
przykład 1:
Gramy tylko na pełne wartości (1, 2, 3, 4):
Przykład zagrany z podkładem:
przykład 2:
Teraz na "i":
Z podkładem:
Posłuchajcie uważnie, jak działają te przykłady. Gdy gramy pierwszą wersję,
powielającą w zasadzie klik metronomu, nic się nie dzieje. Ale grając synkopy
("i"), generuje się pewne napięcie - tension, które, podobnie jak w przypadku
dźwięków, dąży do rozwiązania.
przykład 3:
Mamy dwa takty grania synkopy i na końcu trafiony raz - rozwiązanie:
Z podkładem:
W dużym skrócie:
- synkopy, odbieganie od mocnych punktów rytmu -> tension
- prosta rytmika podkreślająca pełne wartości taktu -> release
fraza nieparzysta
Spróbujmy teraz trochę to myślenie rozwinąć...
Innym sposobem wywołania wrażenie niepokoju może być zagranie frazy, która
zaskakuje poprzez ciągłe przesuwanie się w rytmie. Można to uzyskać, grając frazę, która jest rytmicznie nieparzysta.
przykład 4:
Najprostszym tego przykładem będzie zagranie co 3-ciej ósemki:
Z podkładem:
przykład 5:
Podobna rzecz jak wyżej, tylko tym razem mamy zapętlone dwie grane ósemki i jedną pauzę:
Z podkładem:
przykład 6:
To samo przesunięte o ósemkę:
Z podkładem:
przykład 7:
Kolejny wariant - przesunięty o jeszcze jedną ósemkę:
Z podkładem:
* Szczególnie na początku polecam gorąco obustronne kostkowanie w tempie
ósemek, niezależnie od tego czy w danym miejscu gramy dźwięk czy nie. Tam gdzie
jest pauza, wykonujemy ruch pusty lub tłumimy strunę (wystarczy odpuścić lekko
palec lewej ręki) analogicznie jak w przypadku grania akordowego z
działu warsztatów o rytmie.
Dla lepszego zobrazowania posłuchajcie, jak brzmi zagrany w ten
sposób przykład 4:
podsumowanie
Wnioski, które moim zdaniem warto wynieść z tych ćwiczeń to:
- Konsekwencja rytmiki fraz przyciąga ucho.
- Zmienianie akcentów rytmu (nieparzystość, atakowanie synkopy) powoduje
powstawanie tension.
- Takie ćwiczenia budują świadomość i pewność w czuciu i graniu w konkretnym
rytmie.
Koniecznie powymyślajcie sobie inne takie frazy. Modyfikujcie te,
które przedstawiłem powyżej.
Warto też pograć ten sam rytm, ale przy pomocy innych (np. improwizowanych)
dźwięków...
pozdr, Maciek
